Evde B12 vitamini nasıl yapılır?

B12 Vitamini nasıl yapılır? - İbrahim Saraçoğlu

Prof Dr İbrahim Saraçoğlu B12 Vitamini eksikliğine karşı evde B12 vitamini nasıl yapılır sorusunu yanıtlıyor.

B12 Vitamini Eksikliği

B12 vitamini; kırmızı kan hücresi, sinir, DNA üretimi başta olmak üzere vücudun pek çok diğer fonksiyonu için kritik önem taşıyan vitaminler arasında yer alıyor.


Diğer pek çok vitamin gibi vücut tarafından üretilemediği için, gıdalar yoluyla veya takviye şeklinde alınması gerekiyor. B12 vitamini eksikliğinin 2 ana nedeni var; birincisi, gıdalar yoluyla vücudun ihtiyaç duyduğu kadar alınmaması, ikincisi ise, ne kadar çok alınırsa alınsın vücudun bu vitamini yeterince emememesi. 

Evde B12 vitamini nasıl yapılır? Video izleyin

Yurtdışı kaynaklı bir çalışmaya göre 50 yaş üzeri yetişkinlerin %3.2’si ciddi seviyede, %20’si ise sınır seviyesinde B12 vitamini eksikliği yaşıyor. Bu verilere göre B12 vitamini eksikliğini, 50 yaş üstü yetişkinler başta olmak üzere yaygın bir sorun olarak kabul edebiliriz.

B12 Eksikliği Kimlerde Görülür?

B12 eksikliğinin pek çok farklı nedeni olabilir. Örneğin; sıkı bir vejetaryen beslenme programı uyguluyorsanız, bu vitaminin eksikliğini yaşamamak için B12 takviyesi kullanmanız gerekebilir.

Çünkü bitki kaynaklı besinlerde B12 vitamini bulunmaz. Ayrıca mide kelepçesi kullanıyorsanız veya bir başka cerrahi zayıflama operasyonu geçirdiyseniz vücudunuz B12 vitaminini emme ve kullanma yeteneğini kaybedebilir.

Gıdaların vücut tarafından işlenmesinde sorunlara yol açan Crohn hastalığı, çölyak hastalığı gibi hastalıkları yaşayanlarda B12 eksikliği sık görülmektedir. Ayrıca mide asidi üretiminde sıkıntı yaşayan kişilerde, B12’nin vücut tarafından emilebilmesi için bu aside ihtiyaç duyulduğundan eksiklik görülebilir.

50 yaş üzerindeyseniz, diyabet ilacı kullanıyorsanız, vejetaryenseniz, düzenli olarak alkol tüketiyorsanız, cerrahi zayıflama operasyonu geçirdiyseniz B12 vitamini seviyenizi ölçtürmeniz önerilir.

B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Hafif ve orta düzeyde eksikliğin belirtileri de hafif olur. Ancak B12 eksikliğinin süresi uzadıkça belirtiler şiddetlenir.

B12 eksikliğine bağlı olarak, kanın vücut geneline yeterince oksijen taşıyamaması kendini aşırı yorgunluk, halsizlik ve hafif baş dönmeleriyle belli eder. Zaman zaman çarpıntı yaşanabilir ve hızlı nefes alıp verme ihtiyacı doğabilir.

Cilt genellikle solgundur ve boğaz ağrısı görülür. Kolunuzu, bacağınızı bir yere çarptığınızda normalden daha çabuk, daha çok morarabilir ve iyileşme süresi uzayabilir. Diş eti kanaması görülebilir ve küçük bir yaranın bile kanama süresi normalden uzun sürebilir. B12 vitamini eksikliğinde ishal veya kabızlık sık görülür. Baş ağrısı ve konsantrasyoneksikliği yaşanabilir.

B12 vitamini eksikliği tedavi edilmediğinde sinir hücrelerinde kalıcı hasar oluşabilir. Bu hasara bağlı olarak aşağıdaki belirtiler görülebilir;

    El ve ayak parmaklarında uyuşma, karıncalanma
    Yürüme güçlüğü, denge sorunları
    Depresyon ve ruh halinde dalgalanmalar
    Paranoya ve halüsinasyonlar
    Dilin şişmesi
    Hafızanın zayıflaması, bunama
    Zihin karışıklığı
    Kaslarda genel zayıflama

Çocuklarda görülen B12 eksikliği zamanında fark edilip tedavi edilmezse sinir sisteminde kalıcı hasara yol açabilir. Bu nedenle çocuğunuzun B12 düzeyini ölçtürmelisiniz.

B12 Vitamini Eksikliği tedavisi nasıl yapılır?

B12 vitamini eksikliği tedavisi, eksikliğe neden olan probleme bağlı olarak değişmektedir. Örneğin vejetaryen beslenme veya yaş nedeniyle eksiklik görülüyorsa sorun B12 takviyesi ile çözülebilir. Daha hızlı sonuç için doktorunuz enjeksiyon önerebilir.

Hafif dereceli B12 eksikliği için beslenme şeklinin değiştirilmesi, daha çok balık, et ve kümes hayvanı tüketilmesi tavsiye edilir. Ayrıca deniz ürünleri, süt, peynir ve yumurta iyi birer B12 kaynağıdır. B12 vitamini sayfasında bu vitamin bakımından zengin besinler hakkında daha geniş bilgiler bulabilirsiniz.

B12 Vitamini Takviyesi Alzheimer Hastalığı için Çözüm mü?

B12 eksikliğinin bilişsel yeteneğin zayıflamasına yol açabileceği bilinmekle birlikte, B12 vitamini takviyesi kullanmanın, Alzheimer hastalığı bulunan kişilerde, bilişsel yeteneğin geri kazanılmasını sağladığı yönünde verilen bilgiler gerçeği yansıtmamaktadır.

B12 eksikliğine bağlı olarak hafızanın ve düşünme yeteneğinin zayıflaması, konsantrasyon eksikliği gibi durumlar yaşanabilir ancak şu ana Alzheimer hastası olan kişiler üzerinde yapılan çalışmalarda, yüksek dozlarda B12 vitamini kullanılmasına rağmen bir gelişme kaydedilememiştir.

Aynı şekilde B12 vitamini takviyesi kullanmanın egzama, meme kanseri, akciğer kanseri, alerji, yüksek kolesterol, kalp hastalıklarına iyi gelip gelmediği konusunda yeterli bilimsel kanıt bulunmamaktadır.

Ne Kadar B12 Vitamini Alınmalı?

Aşağıdaki rakamlar, sağlıklı kişiler için önerilen* günlük B12 miktarlarıdır.

0-6 Ay Arası: 0.4 mcg
7-12 Ay Arası: 0.5 mcg
1-3 Yaş Arası: 0.9 mcg
4-8 Yaş Arası: 1.2 mcg
9-13 Yaş Arası: 1.8 mcg
14-18 Yaş Arası: 2.4 mcg
Yetişkinler: 2.4 mcg
Gebelik ve Emzirme Dönemi: 2.6 mcg

*National Institutes of Health’e göre.
 

Fazla B12 Vitamini Almanın Bir Zararı Var mı?

B12 vitamini takviyesi kullanmak genel olarak güvenli kabul edilmektedir. Ancak aşağıdaki durumlarda B12 takviyesi kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önerilir.

Hamilelik ve Emzirme Dönemi: B12 vitamini hamilelik döneminde kullanımı konusunda “U.S. National Library of Medicine”nin önerdiği doz günde 2.6 mcg. Size uygun dozaj konusunda doktorunuza danışabilirsiniz.

Yüksek Miktarda veya Anormal Kırmızı Kan Hücreleri: Yüksek miktarda kırmızı kan hücresi üretimi (polisitemi vera) veya anormal kırmızı kan hücresi (megaloblastik anemi) durumlarında B12 vitamini takviyesi kullanmaya başlamadan önce doktora danışılmalıdır.

Leber Hastalığı: Nadir olarak görülen bir göz hastalığı olan Leber hastalığı bulunanlar B12 vitamini takviyesi kullanmamalıdır.

Kobalt ve Kobalamin Alerjisi: Bu maddelere alerjisi bulunanlar B12 takviyesi kullanmamalıdır.

Folik Asit, Potasyum, C Vitamini: Yüksek dozlarda folik asit B12 vitamini eksikliğini maskeleyebilir. Bu nedenle folik asit takviyesi kullanmaya başlamadan önce B12 ölçümü yaptırmanız önerilir. Potasyum takviyeleri bazı kişilerde B12 vitamininin vücut tarafından emilmesini etkileyebilir ve B12 vitamini eksikliğine neden olabilir.

Yapılan bazı araştırmalar C vitamini takviyelerinin gıdalar yoluyla alınan B12 vitaminini etkisiz hale getirdiğini ortaya koymaktadır. Uzmanlar bunu engellemek için C vitamini takviyesinin yemeklerden en az 2 saat sonra alınmasını öneriyor.